Vertrouwenspersonen
Inleiding
De kerk is een veilige plaats voor iedereen. Dat lijkt zo vanzelfsprekend. Leden behandelen elkaar met respect. Mensen met speciale taken en opdrachten maken geen misbruik van hun machtspositie ten koste van anderen. Ook kinderen en jongeren kunnen ongestoord meedoen.
Helaas gaat dat niet altijd en overal op. Zo kan men te maken krijgen met pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie, agressie en zelfs geweld. Met veel en onnodig menselijk leed als gevolg.
We realiseren ons dat er dus ook in de kerk slachtoffers zijn van geweld, misbruik of onveilige machtssituaties. Daar willen en mogen we niet van wegkijken! Het is dan fijn als er vertrouwelijk over gesproken kan worden met iemand: de vertrouwenspersoon. Het hebben van een vertrouwenspersoon kan al in een vroege fase onduidelijkheden wegnemen, meer leed voorkomen en zelfs preventief werken.
Daarom stelt de AK van de PGA dit onderwerp aan de orde.
Beleid
De Protestantse Gemeente te Alkmaar kiest er voor een veilige gemeente te zijn voor alle leden. Dat betekent dat de leden elkaar met respect behandelen en de mensen met speciale taken en opdrachten binnen de gemeente geen misbruik van hun positie maken. Denk daarbij aan (seksueel) grensoverschrijdend gedrag, financiële malversatie, intimidatie en dreiging.
De Algemene Kerkenraad heeft daartoe een vertrouwenspersoon aangesteld.
Gemeenteleden kunnen bij deze vertrouwenspersoon terecht met hun vragen, vermoedens en meldingen. Deze moeten wel thuishoren binnen de kerkelijke context. De vertrouwenspersoon kan bij vermoedens van misbruik binnen de gemeente ook zelf proactief iemand benaderen.
Het kan nodig zijn om te verwijzen naar anderen die op een bepaald gebied specialist zijn. Maar ook dan staat de vertrouwenspersoon naast het gemeentelid dat zich meldt en ondersteunt die persoon.
Duidelijk zal zijn dat het in alle gevallen gaat om delicate kwesties die op een juiste manier moeten worden opgelost. De vertrouwenspersoon behandelt alle hulpvragen in strikte vertrouwelijkheid. Elke actie wordt slechts ondernomen wanneer de melder daarmee instemt. Een van de voorwaarden is dan ook dat de vertrouwenspersoon een sociaal, toegankelijk en oprecht persoon is, die het vertrouwen heeft van de AK.
De vertrouwenspersoon is bekend met de PGA, maar is geen onderdeel van de kring van ambtsdragers en taakdragers. De vertrouwenspersoon werkt in opdracht van maar niet namens de AK, zij kan dus onafhankelijk van de AK handelen.
Uitvoering
In de praktijk gaan we op dit gebied als PG Alkmaar samenwerken met de PG van Heerhugowaard. We kiezen hiermee voor twee personen, die de vertrouwelijke zaken met elkaar kunnen bespreken. In Heerhugowaard is reeds een vertrouwenspersoon (man) aangesteld, te weten Dick Bink, gepensioneerd huisarts. In Alkmaar denken we een vrouw aan te stellen, te weten A.M. (Annego) Hogebrink, oa actief in interreligieus vrouwenwerk, het bestuur van ILPA en lid van de adviesgroep Hagar-Sarah, met veel ervaring op het gebied van supervisie en intervisie. We kiezen dus bewust voor een vrouw en een man. Samen vormen zij een duo, zij kunnen elkaar vervangen als dat om persoonlijke redenen beter is. Beide vertrouwenspersonen hebben in hun vroegere beroep van respectievelijk trainer/coach en huisarts veel ervaring in het omgaan met zeer vertrouwelijke zaken, zij kunnen elkaar ook hierin aanvullen.
Bereikbaarheid
Annego Hogebrink: tel 072 5616418, email
Dick Bink: tel 072 5716750, email
Deze adressen zijn ook opgenomen in het colofon.
Cor Docter
Een veilige kerk. Maar veilig voor wie?
Bericht van een vertrouwenspersoon.
Sinds enige tijd sta ik, Annego Hogebrink, samen met Dick Bink uit Heerhugowaard in het kerkblad en op de website onder het kopje 'vertrouwenspersoon'. Wat is dat en wat doet een vertrouwenspersoon?
' En... hebben jullie het druk?' wordt een enkele keer gevraagd. Nou nee. Er is nog maar een enkele keer een beroep op ons gedaan.
Gelukkig maar zou je denken. Kennelijk is de kerk veilig. Tja, is dat zo? En wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Veilig in welke zin? En voor wie?
Op verzoek van de Algemene Kerkenraad daarom een kijkje in de keuken.
Waar gaat het om? Formeel is onze functie eerste aanspreekpunt zijn bij ongewenste omgangsvormen tussen mensen met speciale kerkelijke taken en opdrachten en 'gewone' gemeenteleden. Maar wat zijn 'ongewenste omgangsvormen'? En wie bepaalt dat? Voor wie ongewenst? En wanneer trekt wie aan de bel?
In onze huidige (wed)strijdcultuur lijkt het normaal geworden te zijn om elkaar de maat te nemen. In hoeverre worden ook de verhoudingen in de kerkelijke gemeente daardoor beinvloed?
Hoe vaak maken we niet mee dat iemand een nare opmerking maakt, een ander met een grapje maar toch... eigenlijk kleineert, soms intimideert, en is dat dan een reden om de vertrouwenspersoon te bellen? Wij vermoeden dat er al heel wat gepasseerd is voordat iemand dat daadwerklijk doet. En dat juist die zogenaamd kleine incidenten een gevoel van onveiligheid teweeg kan brengen.
'Ach trek het je niet aan...' wordt er gezegd. En je laat het maar zitten, je hebt wellicht zelf ook...
We hebben het dan over een klimaat van informele machtsdynamiek. Ongrijpbaar maar wel voelbaar voor de – op dat moment – minder machtige.
Wij pleiten dan ook voor meer informatie op juist dat onzichtbare, ongrijpbare gebied in gedrag ten opzichte van elkaar, juist ook in de kerk. Daar waar we geacht worden gelijkwaardig aan elkaar te zijn, en elkaars 'tegenover'.
Als vertrouwenspersonen willen we daar graag onze bijdrage aan leveren.
Annego Hogebrink
