Wijkgemeente Zuid - De Vredestuin
Welkom in De Vredestuin van De Vrijheidskerk in Alkmaar
Over het onstaan van de tuin
In 2004 werden de eerste stappen gezet om de onaantrekkelijke groenstrook op het stukgrond bij de kerk om te toveren tot een echte tuin. De eerste aanplant werd gedaan met ‘adoptie’planten uit diverse tuinen. De tuin floreerde met bijbelse planten en bomen, maar raakte een aantal jaren later wat in verval door onzekerheid over het voortbestaan van de kerk.
In 2016 werd een geheel nieuw ontwerp gemaakt voor de tuin en in april 2018 werd gestart met de nieuwe aanplant. De tuin is onderverdeeld in (liturgische)kleurvakken (rood, paars, roze, wit en groen,aangevuld met blauw) met daar naast een fruittuin met diverse fruitbomen en veelkleurige planten. Bij de meeste planten staan bordjes met namen en stickers geven aan of het om bijen- of vlinderplanten gaat, of om bijbelse planten.
Achter in de tuin is nog een ‘bostuin’, waar de natuur, tot op zekere hoogte, zijn gang mag gaan.
Voor de nieuwe aanplant van de tuin is naast bijbelse planten vooral gekozen voor planten die insecten en vlinders aantrekken. De nieuwe planten komen bij kwekerijen vandaan die op ‘ambachtelijkewijze’ hun planten opkweken, dat wil zeggen alléén met organische en biologische meststoffen. De plantenworden ‘slow’, d.w.z. ‘rustig’ opgekweekt. In de tuin worden géén chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt.
Zo proberen we een natuurlijk evenwicht en biodiversiteit te bereiken in deze kleine groene oase.
De tuin wordt door vrijwilligers onderhouden.
Door de kinderen werd een insectenhotel gebouwd en in de tuin vindt u borden met vredesteksten.
In het gras is een labyrint aangelegd.
Adres: Vrijheidskerk, Hobbemalaan 2A 1816 GD Alkmaar.
Ingang tuin: aan achterzijde kerk aan de G. Metsulaan 4
Nieuws uit de Vredestuin
Een paar maanden geleden kwam er een verzoek van scholieren van scholengemeenschap Jan Arentsz, of zij een natuuropdracht van school mochten realiseren in of bij de Vredestuin. Een mooi initiatief dat natuurlijk gehonoreerd moest worden. Het ging om het maken van een insectenhotel. Omdat er in de tuin al een exemplaar staat, besloten we in goed overleg dat het hotel misschien aan de zijkant van de kerk kon komen te hangen, vlak bij het Kerkelijk bureau. Het is een mooi kunstwerk geworden! Weer een beetje extra hulp voor verschillende insecten die door de verstedelijking, het veelvuldig gebruik van gif en de klimaatveranderingen het tegenwoordig heel zwaar hebben.
Nieuws uit de Vredestuin
Wat was het een leuke verrassing om op het voorblad van de vorige Samen Verder een foto uit de tuin te zien prijken en wel de foto van de lila/blauwe prairielelies of ook wel Cammassia genoemd.
Inmiddels zijn die al lang weer uitgebloeid en staan er veel andere planten te bloeien. Helaas zijn er door de aanhoudende warmte en droogte toch ook planten die het deze zomer niet gered hebben. We hadden dan ook te maken met een abrupte overgang van het weer. Een betrekkelijk koud voorjaar waardoor sommige vaste planten laat op gang kwamen en daarna ineens langdurig heel warme zomerse dagen met extreem veel droogte.
Nieuws uit de Vredestuin
Over bijzondere plantennamen, ‘hoog’ bezoek en het eerste Open Tuinen Weekend van 2023.
Als ik dit schrijf, is het inmiddels half mei en we hebben al van een paar heerlijke zonnige dagen kunnen genieten. Dat is ook te zien in de tuin. De bloei van de tulpen is zo goed als voorbij en dit wordt nu overgenomen door de veel kleurige akeleien, de Cammassia’s (of ook wel prairielelie genoemd), [foto] de prachtige licht paars/roze bloemetjes van de schijnaugurk (Akebia) over de rozenboog bij de ingang van de tuin, de bloeiende judasboom en nog vele andere bomen, planten en bloemen.
Nieuws uit de Vredestuin
Vorige maand heeft u het schrijven over de Vredestuin moeten missen. Het lukte even niet. Ook het werken in de tuin moesten we de afgelopen maanden op een laag pitje zetten. Soms loopt dat zo.
Maar als je dan op een zaterdagmorgen weer met het hele team aan de slag kan om de houtsnipperpaden van verse houtsnippers te voorzien, dan voel je het ‘tuinbloed’ weer door je aderen stromen. Heerlijk die geur van de verse houtsnippers vermengd met de geur van vers gezette koffie. Helemaal genieten als je ziet hoeveel bloemen en planten al in volle bloei staan.
Nieuws uit de Vredestuin
Mollenstreken en de eerste lentebodes
Eigenlijk had ik me nooit zo verdiept in het leven van een mol. Ik hield het slechts bij irritatie omdat ze van die lelijke hopen in het gazon en in de bloemenborders maakten. Aan de voorkant van de kerk en aan de zijkant bij zaal 5 en 6 lijkt het af en toe wel een maanlandschap. In de Vredestuin graven ze vaak van die geniepige onderaardse gangen onder de houtsnipperpaden, zodat je bijna je enkels breekt. Alle soorten van oplossingen tegen de mollen had ik al eens gehoord:
Nieuws uit de Vredestuin
Winterrust en winterslaap of toch niet...
Vlak voor de kerst leek het dan toch écht te gaan winteren en daalden de temperaturen onder nul.
De tuin ging definitief in winterrust en hier en daar kon zelfs geschaatst worden. Ook de egels leken definitief in slaap te zijn: het bleef stil bij het voederstation. Tot vlak voor oud en nieuw toen de temperaturen ineens weer opliepen tot 14 graden boven nul, een ongekend warm einde van 2022. Dat vonden de egels blijkbaar ook, want op oudejaarsdag inspecteerden we voor de zekerheid nog even het voer en zagen dat er behoorlijk van gegeten was.
Nieuws uit de Vredestuin
Er leek géén einde te komen aan die prachtige zonnige herfstdagen en we konden nog lang genieten van bloeiende vaste planten in de tuin, zoals de Salvia ‘Dancing Doll’ (ze lijkt inderdaad op een dansende prima ballerina) en de mooie paarse Geranium ‘Anne Thomson’. Steeds meer bomen lieten hun bladeren vallen en we moesten soms wel een paar keer per week het gras en het binnenplein bladvrij maken. En toen ineens waren daar die paar koude dagen met temperaturen van rond het vriespunt en lieten ook die laatste bloeiende planten hun hoofdjes hangen.
Nieuws uit de Vredestuin
Gouden bergen...
Sommige bomen hebben hun blad al laten vallen, bij andere bomen is het proces van ‘loslaten’ en zich op de winter en rustperiode voorbereiden nog maar net begonnen. Aan alle kanten is zichtbaar dat de herfst z’n intrede heeft gedaan en dat bladeren van die prachtige herfst kleuren laten zien: van groen naar geel of dat mooie donker rood/paars en tot slot dat warme oranje. De grootste bladeren, b.v. van de Plataan, de Vijg en de Amberboom, harken we bij elkaar tot kleine ‘gouden bergjes’ en dan gaat de grasmachine er 2x overheen.
Nieuws uit de Vredestuin
Het is wel even schakelen van die warme zomerse dagen, met overal gebrek aan regenwater, maar wél van die heerlijke lange zwoele avonden op je terras, naar dit herfstachtige weer met veel wind en regen. En toch houd ik van alle jaargetijden, elk met die specifieke kenmerken. De tuin maakt zich langzaam maar zeker op voor de herfst en de winter: de druiven rijpen en zijn ware juweeltjes als het zonlicht er doorheen schijnt, de kamperfoelie heeft van die mooie bessen gevormd, verschillende siergrassen wuiven in de wind en sommige bomen laten de bladeren al vroeg vallen.
Nieuws uit de Vredestuin
Zittend in de schaduw onder de mooie grote platanen van het binnenplein, zou je je de laatste weken zomaar in Frankrijk wanen. De overvloedig zonnige dagen, het uitzicht op al het groen en de temperaturen zetten je op het verkeerde been. Alléén het klikken van jeu de boules ballen en mannetjes met geruite overhemden en een alpinopet op, moet je er zélf even bij denken, maar dan heb je ook wat. En dat zonder dat je urenlang in een hete auto hoeft te zitten of in een lange wachtrij op Schiphol hoeft te staan.
Nieuws uit de Vredestuin
Wat vliegt de tijd! De langste dag hebben we al weer achter de rug en de zomer is begonnen. De bonte pracht van de akeleien maakt plaats voor de zomerbloeiers, waarvan sommigen wel tot aan december zullen bloeien. Andere (éénjarige) bloeiers lijken wel kunstwerkjes op zich en trekken veel bijen en hommels aan (phacelia).
We kijken terug op weer mooie en geslaagde Open Tuinen Weekenden in mei en juni. Het weekend van juni was overigens wat rustiger qua bezoekers dan voorgaande weekenden, maar dat bleek bij alle tuinen van de Groene Route.
Nieuws uit de Vredestuin
We kunnen terugkijken op een heel mooi Open Tuinen Weekend in april met, vooral op zondag, een flink aantal bezoekers en ook nog eens prachtig weer. Opvallend was dat er veel vragen waren en interesse getoond werd voor biologisch en ecologisch tuinieren. Verschillende bezoekers stelden vragen over hoe zij in hun eigen tuin zélf iets konden doen om de biodiversiteit te verhogen. Dat zijn altijd leuke gesprekken. Ook door de Actie Steenbreek van de Gemeente Alkmaar (tegels eruit en groen erin) kwamen er verschillende bezoekers naar de tuin.
Nieuws uit de Vredestuin
Door ziek, zeer en ongemak moesten we de maand even ‘verstek’ laten gaan met een update over de tuin. Dan kan het zomaar gebeuren, dat je van winterse verhalen ineens doorschiet naar het schrijven over de tuin waar de lente volop zichtbaar is: de pruimenbomen staan in bloei, overal komen bollen en stinsen planten boven de grond en knoppen in de bomen lopen uit en barsten open. De belofte van het nieuwe leven is aan alle kanten zichtbaar!
Nieuws uit de Vredestuin
Vorige keer schreef ik al over lentekriebels en dat het voorjaar in de lucht hing. Maar eigenlijk doen we dan die mooie winterbloeiers, die er ook zijn, tekort. Want zelfs midden in de winter zijn er bloemen en planten die zich niets aantrekken van kou en grauwe dagen. In de tuin laten bijvoorbeeld de felgele winterakonieten zien dat ze in de winter kunnen bloeien en zelfs al zou er sneeuw gevallen zijn, dan zouden ze die vrolijke gele kopjes boven de sneeuw uit gestoken hebben. Aan hun stuifmeel doen vroege insecten zich tegoed. Ook verschillende soorten Helleborus laten zich al zien.
Nieuws uit de Vredestuin
De eerste weken van het nieuwe jaar zitten er al weer op. Het laatste gedeelte van 2021 kende veel regenachtige en sombere, grijze dagen. Voor wie daar gevoelig voor zijn, niet de makkelijkste tijd van het jaar. 2022 is gelukkig iets zonniger begonnen. Op het nieuws overheersen nog steeds de berichten over covid, lockdowns, boosterprikken, wél of géén 2G. Gelukkig kent de natuur géén lockdown, maar alléén de winterrust waarin alles wat afsterft weer voedsel en compost wordt voor bomen, planten, bloemen en struiken.
Nieuws uit de Vredestuin
Ietsje later dan gepland, maar eindelijk was het dan zover: op dinsdag 12 oktober werd begonnen met de herinrichting van het binnenplein. Dit, nadat eerst alle tegels van het binnenplein door tuingroepleden en extra hulptroepen weggehaald waren, het zogenaamde ‘tegelwippen’. In plaats van tegels is er nu een halfverharding aangebracht, gemaakt van het zogenaamde Achterhoeks Padvast. Dit is een natuurlijk materiaal dat bestaat uit kwartsiet, hoekig van vorm waardoor het compact in elkaar grijpt. Het vormt een mooie stevige ondergrond waar makkelijk overheen gelopen kan worden, ook met rollator en kinderwagen. Voor dit Padvast is het (in tegenstelling tot grind of split), niet nodig om eerst een plastic wapeningsmat aan te brengen. Beter voor het milieu dus!
Nieuws uit de Vredestuin
Herfst. Voor de weerkundigen begint de herfst op 1 september. De astronomische herfst begint zo rond 23 september. Dan staat de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Daarom begint de herfst meestal op 22 of 23 september. Het weer trekt zich doorgaans niets aan van deze data en tot laat in de herfst kan het nog prachtig nazomerweer zijn. En dat lijkt ook nu weer het geval. Terwijl we in de achter ons liggende zomer nauwelijks hebben hoeven sproeien, moesten in de afgelopen weken al twee keer de pompjes in de vijver aangezet worden omdat de tuin o zo droog was. Door de vele regen in de afgelopen zomer, vierden de slakken dit jaar menig feestje en meerdere mooie planten werden slachtoffer van hun vraatzucht.
Nieuws uit de Vredestuin
En dan, voordat je het weet, zijn we al in de nazomer en staat de herfst voor de deur.
In de tuin beginnen de laatste planten aan hun bloeiperiode. Anderen zetten mooie zaaddozen en de eerste druiven beginnen te rijpen.
De bijenboom vlak naast de containeropstelplaats (achter het bankje) bloeit dit jaar voor het eerst en de grote wit/crème bloemtrossen trekken met hun zoete geur heel veel bijen en hommels. Het is één van de laatstbloeiende bomen in de late nazomer en de herfst en de nectar van de bloemen hebben bijen hard nodig. Het geeft ze soms net dat beetje extra energie om de winter te overleven. Na de bloemtrossen volgen de rood-zwarte zaden die weer aantrekkelijk zijn voor de vogels.
Nieuws uit de Vredestuin
Wat was het toch een bijzonder jaar in de tuin met een wel heel grillige natuur. Eerst een lang aanhoudend koud voorjaar, waarbij we de vaste planten wel de grond uit wilden kijken. Dan ineens veel warmte met een enorme groeispurt van sommige planten die andere jaren wat bescheidener aanwezig waren en nu gelijk een groot stuk grond voor zichzelf opeisten. Dat moest hier en daar wel wat bij geregeld worden. Vervolgens enorme hoosbuien en rukwinden. Als plant of boom moet je er maar tegen bestand zijn. Met enige reserve liepen we de avond na die vreselijke storm dan ook het pad naar de tuin op: wat zouden we aantreffen?
Nieuws uit de Vredestuin
De eerste twee weekenden met Open Tuinendagen, i.s.m. de Groene Route, zijn inmiddels achter de rug en wat waren het mooie weekenden om op terug te kijken, met veel bezoekers van binnen en buiten de kerk. De zaterdagen waren over het algemeen wat rustiger, maar dat werd op de zondagen meer dan goed gemaakt. Diverse mensen wilden ook even in de kerkzaal kijken en er werd regelmatig genoemd dat men de kleurige kussens, de houten banken, het glas-in-loodraam en de regenboog zo mooi in contrast vonden staan met de verdere soberheid van de kerk. Een enkeling stak een kaarsje aan voor iemand die gemist werd of nam plaats in de kerkbanken om naar de sfeervolle muziek te luisteren.
Nieuws uit de Vredestuin
Inmiddels is in de tuin al het oude afgestorven plantenmateriaal gesnoeid. Het fijn hakselen is helaas nog niet gelukt omdat de bestelde hakselmachine al weken op zich laat wachten. Geduld is dus een schone zaak! Nu de afgestorven plantendelen verwijderd zijn ziet de aarde er heerlijk veelbelovend uit. Na de ingetogenheid van de stille week is er weer nieuw leven en een nieuwe toekomst! Het liefst zou je alle planten de grond uit willen kijken, maar na de twee zomerse dagen van 14 dagen terug is het goed dat de natuur er weer even een rem op zet door een nieuwe koude periode. Zo worden de planten alléén maar sterker en weerbaarder tegen storm, regen, droogte en ziekte.
Nieuws uit de Vredestuin
Het is gelukt! Voordat de sneeuw en vorstperiode intrad (afgelopen februari) konden we alle nieuwe planten ter vervanging van de aangetaste buxus, nog inplanten. Diezelfde avond werd alles met een mooie witte isolerende en beschermende sneeuwdeken bedekt. Voor zover we nu kunnen zien heeft de nieuwe aanplant die koude periode goed doorstaan en beginnen de eerste struiken al uit te lopen. Overal komen inmiddels ook de voorjaarsbollen boven de grond en er zijn al vaste planten die in bloei staan.
Wat waren we blij met de spontaan aangeboden hulp en extra paar handen in de tuin de afgelopen tijd: dankjewel Ton, Tjeerd en Annie!
Nieuws uit de Vredestuin
Bij het schrijven van dit stukje over de Vredestuin zijn de berichtgevingen over de weersvoorspellingen voor de komende week die van sneeuw, ijzel en vorst en wij hebben net de bestelling van planten ter vervanging van de aangevreten Buxus opgehaald bij de kweker… Misschien zit het mee, misschien valt het tegen, maar we hopen de planten voordat de aangekondigde sneeuwstorm roet in het eten gooit, nog te kunnen planten. U hoort nog of dat gelukt is.
Nieuws uit de Vredestuin
Een korte terugblik op die donkere dagen voor kerst, de tuin vol met lichtpunten, een egel in winterslaap, gulle gaven en de eerste lentebodes …
In die laatste dagen voor kerst, toen de dagen het kortst waren en de nachten het langst, toen de tweede lockdown was afgekondigd en er via de media zoveel somberheid de huiskamers binnenstroomde, toen voelden we als tuingroep de behoefte om “lichtpuntjes” in de tuin te plaatsen. Immers:
“Duisternis kan geen duisternis verdrijven, enkel het licht is daartoe in staat. Haat kan geen haat verdrijven, enkel de liefde is daartoe in staat”. Een citaat van ds. Martin Luther King.
Nieuws uit de Vredestuin
Over zonnestraaltjes en lichtpuntjes …
Vorige keer deden we een oproep voor donaties aan gemeenteleden om de buxushagen en -struiken, die ten prooi waren gevallen aan de buxusmot, te kunnen vervangen. We zij heel blij en dankbaar dat er gehoor is gegeven aan deze oproep. Er is bij het schrijven van dit artikel inmiddels € 245,- binnengekomen. Hopelijk druppelen er nog wat donaties binnen. We kunnen in ieder geval een start maken met nieuwe aanplant. We willen iedereen die een donatie heeft gedaan heel hartelijk bedanken voor de bijdrage. We zijn hier heel dankbaar voor en u kunt ervan uitgaan dat het geld goed besteed gaat worden.
Het labyrint
Een labyrint is een kruisingsvrij, slingerend pad, dat de loper langs een aantal wendingen naar het centrum voert en weer terug naar buiten. Er zijn is aantal verschillende modellen van het labyrint. Ze hebben echter één ding gemeen: in tegenstelling tot een doolhof, waarin je keuzes moet maken tussen verschillende paden, heeft een labyrint een enkel pad dat de loper langs een aantal wendingen leidt naar het centrum en weer terug naar buiten. Veel mensen verwarren een labyrint met een doolhof. Dan mis je een belangrijkpunt: in een doolhof verlies je je weg, in een labyrint vind je je weg! Het lopen van een geleid pad, waarbij je niet naar de weg hoeft te zoeken, maakt dat je kunt ontspannen, je kunt concentreren en mediteren.
