Iemand werd eens gevraagd hoe het kon dat hij ondanks de vele bezigheden hij zo rustig en ingekeerd kon zijn. Hij antwoordde: als ik sta, dan sta ik, als ik ga, dan ga ik, als ik zit, dan zit ik, als ik eet, dan eet ik. De ander vroeg: Maar dat doen wij toch ook? Nee, zei de wijze, als je zit, dan sta je al, als je staat dan loop je al, als je loopt ben je er al en als je eet ben je al klaar.
Een oud verhaal
Bovenstaand verhaal ken ik al heel lang maar ik heb het nog steeds niet ‘uit’. Ik heb vaak het gevoel dat de tijd zo snel gaat; dat ik van hot naar her ren en dat het leven soms zo vluchtig lijkt. Het maakt je haastig en vluchtig, niet alleen in je doen en laten, maar ook in je nadenken en oordelen. Vanuit de bijbelse poëzie weten we dat niet de tijd voorbij vliegt maar wij mensen vliegen (Psalm 90:10). Een beproefde manier om te vertragen is de dingen die je doet proberen met aandacht te doen. In Benedictijnse kloosters is ‘aandacht’ het eerste woord in het alfabet voor de monnik. Het wordt geoefend als levenshouding waarbij je leert om geen energie te verkwisten door van alles en nog wat tegelijkertijd te willen. Het aansprekende aan de Benedictijnse methode vind ik dat aandacht gevraagd wordt bij zowel de bijbelstudie en het bidden als ook bij de dagelijkse dingen die moeten gebeuren zoals wassen, het huis schoonmaken, tuinieren en eten. De Benedictijnen voegen er aan toe: doe weinig, maar doe het met aandacht, doe niets, tenzij met aandacht.
Wat is aandacht?
Een definitie van aandacht is: vertoeven met de gedachte bij iets of iemand. Aandacht is allereerst dus een mentale en innerlijke activiteit waarin je je open stelt voor wat zich aandient of wat je bewust zoekt. Er zijn dagelijkse zaken die onze aandacht opeisen: wegwerken van lijstjes, deelnemen aan het verkeer, op de kleinkinderen passen of mantelzorgen. Je bewustzijn staat dan in de actieve, waakzame modus. Daar kan je aan het eind van de dag behoorlijk moe van zijn. Ook mensen kunnen zodanig je aandacht opeisen dat je er moe van wordt. Maar geen mens kan zonder aandacht, ook wijzelf niet.
Ontvangen
Om actieve en waakzame aandacht vol te houden en er te zijn voor anderen en je taken te kunnen volhouden is er ook een andere, juist ontvangende vorm van aandacht nodig. Die kun je op het spoor komen door de tijd te nemen voor de dingen die je doet en die op je weg komen. Hoor je die vogel zingen? Heb je geduld om een onverwacht verhaal te horen of op het spel van je kinderen in te gaan? Neem je de tijd om een muziekstuk of podcast helemaal af te luisteren? ‘Doe weinig, maar doe het met aandacht, doe niets, tenzij met aandacht.’
Pastoraat
Sinds 1 december van het vorige jaar (2022) ben ik een aantal uren per week in dienst van de gemeente Alkmaar-Zuid om namens de gemeente mensen gericht aandacht te geven. Ik zoek mensen op en heb tijd en aandacht voor hun verhaal. Ik geef die aandacht dus niet namens mijzelf maar namens u allen en ik doe het met liefde. Het is fijn om hier echt tijd voor te hebben en niet gehaast van het één naar het andere te moeten hollen. Die aandacht leidt tot heel verschillende gesprekken. Soms worden de levensverhalen verbonden met de verhalen van God en personen uit de Bijbel. Soms ook niet. We kunnen bidden maar dat móet niet. Soms blijft het bij een éénmalige kennismaking een andere keer spreken we af dat ik nog een keer langs kom. Vanuit de bezoekteams krijg ik namen door. Als u prijs stelt op een gesprek, of op een vervolggesprek kunt u dat melden aan uw vaste wijkbezoeker(s) maar u kunt mij ook rechtstreeks bellen of mailen.
Elk mens heeft aandacht nodig. En het mooie is: iedereen kan het een ander bieden.
Dank voor uw lees-aandacht.
Ds. Hanneke Ruitenbeek
e-mail:
tel. 072 - 888 55 50
